Yến Huyết là gì? Tác dụng và Cách phân biệt thật giả khi mua

Về màu sắc, người ta chia yến thành 3 loại là yến huyết, hồng yến và bạch yến. Trong đó huyết yến được cho là loại yến quý giá nhất, được bán với giá thành vô cùng đắt đỏ, có thành phần dinh dưỡng cao hơn so với 2 loại còn lại. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc yến huyết là gì, tác dụng ra sao, cách phân biệt thật giả khi mua sản phẩm này. 

Yến huyết là gì?

Hiện nay, trên thị trường, yến được chia thành 3 loại chính dựa theo màu sắc người ta chia làm 3 loại là yến huyết, hồng yến và bạch yến. Bạch yến là loại thông dụng, chiếm 90% sản lượng yến thu được, có màu trắng ngà. Đây là loại tổ yến có thể thu được 3 – 4 lần/năm, có sản lượng vượt bậc, giá bán phải chăng được nhiều người sử dụng nhất. Trong khi đó, hồng yến thì quý hiếm hơn, loại này có màu vàng nhạt hoặc có màu cam, màu vàng như lòng đỏ trứng gà.

So với 2 loại còn lại, yến huyết được đánh giá là quý hiếm nhất, do tỷ lệ thu được yến huyết là rất nhỏ, ít hơn nhiều so với 2 loại đã đề cập. Tổ yến loại này thường có màu đỏ cam, cùng trong một hộp yến như có khi độ đậm nhạt về màu của yến huyết cũng khác nhau. Rất hiếm các trường hợp các tổ yến huyết có màu đỏ thẫm giống nhau trong cùng một hộp.

Nhiều người nhầm tưởng rằng yến huyết được tạo ra từ máu và nước bọt của chim yến. Nhiều ý kiến khác thì cho rằng sở dĩ tổ yến có màu đỏ là do tác động của nhiệt độ, độ ẩm hoặc có liên quan đến thức ăn mà chúng sử dụng. Thế nhưng thực tế thì, qua nghiên cứu, màu đỏ của tổ yến hoàn toàn không phải do máu của chim yến tạo ra. Trong tế bào hồng cầu của máu có chứa sắt, nếu tiếp xúc với môi trường bên ngoài sẽ bị oxy hóa thành màu đen, không thể có màu đỏ hồng, đỏ cam như màu tổ yến huyết được.

Theo lý giải của các chuyên gia, thông thường, tổ yến nằm phía ngoài hang động sẽ có màu trắng, càng đi sâu vào trong thì chúng có màu sắc tối hơn, chuyển sang màu vàng và đôi khi có màu đỏ hồng, đỏ cam. Nguyên nhân là càng vào sâu trong hang động, sự tương tác giữa nước bọt của chim yến với tường đá, phiến đá cao hơn. Điều này khiến cho tổ yến hấp thụ được các khoáng chất tự nhiên như canxi, magie, sắt… làm chúng có màu vàng như lòng đỏ trứng, màu đỏ cam, đỏ hồng.

Giá trị dinh dưỡng của yến huyết

Yến huyết lần đầu tiên được tìm thấy ở một số hang động tự nhiên thuộc các nước trong khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Indonesia, Thái Lan, Malaysia… Được biết, yến huyết có màu từ đỏ hồng, đỏ tươi đến đỏ thẫm, là mặt hàng đặc biệt, có số lượng ít, chỉ xuất hiện ở những vách đá hang động tự nhiên, việc khai thác yến huyết cũng tương đối khó khăn do địa hình cheo leo, hiểm trở.

Theo các nghiên cứu về dinh dưỡng của tổ yến, yến huyết Đà Nẵng có hàm lượng đạm là 54.4%, yến huyết Nha Trang là 56.9%, yến trắng Nha Trang là 53.8%, yến trắng Đà Nẵng là 55%, yến trắng Quy Nhơn là 54.4%… Tuy nhiên, đây chỉ là những con số thống kê mang tính chất tương đối, tùy vào từng loại tổ yến, từng điều kiện ảnh hưởng nhất định mà hàm lượng đạm và khoáng chất trong các loại tổ yến cũng khác nhau.

Có nhiều tranh cãi về giá trị dinh dưỡng của yến huyết so với các loại yến khác. Nhiều người cho rằng yến huyết giàu đạm, sắt, khoáng chất, acid amin, nguyên tố vi lượng hơn các loại khác. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chi tiết về dinh dưỡng trong các loại tổ yến cho rằng, yến huyết quả thật có chứa thêm nhiều acid amin và vi khoáng chất, nhưng nhìn chung không có sự khác biệt lắm giữa yến huyết và bạch yến, hồng yến về thành phần đạm.

Thực tế, không tìm thấy hồng cầu và các phức chất của máu trong yến huyết, chỉ là trong các loại yến sào này có chứa rất nhiều sắt. Do vậy, yến huyết hoàn toàn không phải do máu của chim yến tạo thành, mà có thể do thành phần sắt, khoáng chất từ các sườn núi tương tác với tổ yến. Yến sào cũng không chứa axit alginic và protein của rong biển nên loại thực phẩm này được làm từ nước bọt của chim yến chứ hoàn toàn không phải là tảo biển.

Tác dụng của yến huyết

Yến đỏ (yến huyết) là loại yến quý hiếm, do tổng sản lượng của yến đỏ và yến hồng chỉ chiếm khoảng 10%. Việc khai thác yến huyết tương đối khó khăn do địa hình trắc trở, mỗi năm chỉ có thể khai thác được 1 lần. Yến đỏ có đặc điểm nổi bật là hàm lượng đạm, lượng sắt và một số acid amin, nguyên tố vi lượng khác cao hơn so với hồng yến và bạch yến. Nhìn chung, yến đỏ đặc biệt phù hợp với những người thiếu sắt, cơ thể cần bổ sung nhiều sắt và đạm.

Các tác dụng của yến huyết đối với sức khỏe có thể kể đến như:

• Bồi bổ sức khỏe: Do có chứa 55 – 57% hàm lượng protein, 18 loại acid amin, 31 loại nguyên tố vi lượng, không chứa chất béo, chứa 7 loại đường thiết yếu, có hàm lượng Aspartic cao nên huyết yến được đánh giá cao trong hiệu quả cải thiện, nâng cao sức khỏe.
• Bổ máu, tăng cường lưu thông khí huyết: Yến đỏ có hàm lượng sắt cao, chứa nhiều khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Sử dụng yến sào thường xuyên, đều đặn sẽ giúp tạo máu, tăng cường tuần hoàn não, lưu thông máu, ổn định nhịp tim, ngừa đột quỵ rất tốt…
• Tăng cường hệ miễn dịch: Yến sào giúp phục hồi các mô cơ và cơ, hỗ trợ nâng cao sức đề kháng, chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho quá trình trao đổi chất, rất thích hợp để nâng cao sức khỏe cho người có hệ miễn dịch suy yếu.
• Cải thiện di chứng hậu Covid-19: Covid-19 để lại rất nhiều di chứng nghiêm trọng cho người mắc bệnh, đặc biệt là các tổn thương về phổi, hô hấp, tim mạch, rụng tóc, suy giảm trí nhớ… Yến sào được mệnh danh là “thực phẩm vàng” với sức khỏe, có thể nâng cao đề kháng, cải thiện sức khỏe và các triệu chứng khó chịu này.
• Long đờm, bổ phế, chữa ho: Theo y học cổ truyền, yến sào có vị ngọt thanh, có tác dụng bổ phế, tiêu đờm, chữa ho, rất tốt đối với người gặp vấn đề về phổi, về phế quản. Ngoài ra, sử dụng yến sào đều đặn cũng giúp phòng ngừa các bệnh do thay đổi thời tiết.
• Tốt cho sức khỏe xương khớp: Cung cấp dưỡng chất cần thiết cho trẻ phát triển chiều cao. Có chứa các hoạt chất như serine, proline, Alanine… giúp phát triển cơ bắp đồng thời giảm nhức mỏi xương khớp ở người lớn tuổi.
• Tác dụng khác: Yến huyết nếu được sử dụng đều đặn, đúng cách sẽ mang đến rất nhiều tác dụng khác như kích thích tiêu hóa, làm chậm lão hóa, tăng cường tuổi thọ, chống suy nhược cơ thể, tăng cường trí nhớ, bảo vệ thần kinh, làm đẹp da, cải thiện chức năng sinh lý cho cả nam và nữ giới…

Tham khảo thêm: 13 tác dụng của yến sào đổi với sức khỏe không nên bỏ qua

Cách phân biệt thật giả khi mua yến huyết

Theo đánh giá của các chuyên gia, giá trị dinh dưỡng của yến đỏ không quá chênh lệch so với bạch yến và hồng yến, chưa có nghiên cứu nào có thể khẳng định yến đỏ có giá trị dinh dưỡng vượt trội hơn các loại còn lại. Tuy nhiên, do có sản lượng ít, việc khai thác vô cùng khó khăn nên giá thành của yến huyết được đẩy lên cao, được vô cùng săn đón và trở nên khan hiếm trên thị trường.

Đây cũng là lý do khiến nhiều đối tượng làm giả yến đỏ nhằm trục lợi, lừa dối người tiêu dùng. Tại Việt Nam, đã phát hiện nhiều trường hợp nhuộm màu yến trắng, làm giả yến đỏ để thu lợi bất chính. Các cơ quan chức năng Trung Quốc cũng phát hiện nhiều trường hợp trong yến đỏ nhập khẩu vào nước này có chứa hàm lượng nitrite cao, gây nguy hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Ở Malaysia, người ta cũng phát hiện một số cơ sở nuôi yến đã cố tình thêm nitrite vào tổ yến để tạo ra huyết yến nhằm kiếm lời.

Do đó, khi mua yến đỏ, chúng ta cần đặc biệt thận trọng, tránh tình trạng mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, bị nhuộm màu. Tốt nhất là nên lựa chọn mua yến tại các địa chỉ uy tín, chất lượng, có danh tiếng cao. Theo các chuyên gia của Yến sào Vietfarm, thương hiệu yến sào cao cấp, chính gốc Nha Trang – Khánh Hòa, người tiêu dùng có thể nhận biết yến huyết thật giả qua các biện pháp sau đây:

1. Dùng mũi ngửi

Yến huyết chỉ có thể khai thác ở tự nhiên, là yến đảo nên nếu là yến huyết thiên nhiên thật, khi cầm lên ngửi chúng ta sẽ thấy yến có mùi thơm của muối biển. Loại yến này phải ngâm trong thời gian lâu thì mới nở ra được. Tuy nhiên, qua quá trình tinh chế, yến huyết được làm sạch nên mùi thơm tự nhiên tương đối nhẹ.

2. Phân biệt qua mùi sau khi chế biến

Một cách nhận biết yến huyết tương đối chính xác chính là dựa vào mùi của yến huyết sau khi đã chế biến. Thông thường, yến huyết thật khi chưng lên đưa lên mũi sẽ có mùi tanh thoang thoảng giống mùi của lòng trắng trứng gà. Mùi này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, khi món ăn còn nóng. Nếu đem đi hâm nóng lại thì sẽ xuất hiện, còn khi đã nguội đi thì mùi cũng giảm và từ từ biến mất.

Trong khi đó, yến huyết giả, kém chất lượng thì sẽ ít có mùi này. Mà ngược lại, khi đun nóng, yến có mùi rất hắc của carbonat natri. Ngoài ra, loại yến này bị làm giả nên khi sôi tạo nên rất nhiều bọt, nếu để qua đêm thì sẽ chuyển màu vàng, có mùi hôi khó chịu cảm giác như mùi thực phẩm bị thiu.

3. Phân biệt bằng cách chưng cách thủy

Việc chưng cách thủy cũng có thể giúp chúng ta phân biệt được đâu là yến thật đâu là yến giả. Được biết, yến thật chưng từ 20 – 30 là được, khi sôi rất ít bọt, sợi yến chín sẽ nở đều, rất đặc, ăn vào thấy mềm mà vẫn giữ được độ dai nhất định.

Ngược lại, yến giả thường sẽ nở rất nhanh khi gặp nước. Khi đun sôi sợi yến giả dễ bị tan trong nước, lúc ăn cũng cảm giác không ngon miệng, sợi quá mềm thậm chí không cảm nhận được sợi yến. Ngoài ra, yến huyết thật khi chưng nước sẽ trong, còn yến giả thì sẽ đổi màu.

4. Phương pháp khác

Có thể phân biệt yến thật và giả thông qua một số phương pháp khác như:

• Nếm thử: Bạn có thể lấy 1 sợi yến nhỏ nếm thử, nếu khi nếm mà không thấy có vị ngọt, vị giống giống lòng trắng trứng thì chính là yến thật. Nếu nếm mà thấy có vị ngọt giống đường thì rất có thể bạn đã mua phải sản phẩm kém chất lượng.
• Dùng nước trà (trà xanh): Lấy nước trà nguyên chất, không ướp hương để thử yến huyết, nếu là yến giả thì chúng sẽ xảy ra phản ứng hóa học khiến màu yến chuyển sang màu đen sẫm.

Bên cạnh đó, yến thật thường giòn, bóp nhẹ dễ vỡ, không có độ dẻo. Yến giả thường trông khá cứng, có độ dẻo, độ đàn hồi tốt nên mềm và khó bể hơn. Thêm vào đó, bạn cũng có thể sử dụng dung dịch Lugol, dung dịch muối iot để thử và phân biệt đâu là tổ yến thật, đâu là giả.

Xem thêm: Làm sao phân biệt được Yến thật và Yến giả với mắt thường?

Một số cách sử dụng yến huyết tốt nhất

Yến huyết có hàm lượng đạm và sắt cao, giá thành cũng đắt đỏ hơn so với các loại yến khác. Do đó, chúng ta cần biết cách chế biến phù hợp để đảm bảo cơ thể hấp thu được trọn vẹn dưỡng chất có trong loại thực phẩm này. Có thể kể đến như:

Chè huyết yến

Nguyên liệu:

• Huyết yến 10g (cho 2 – 3 người ăn hoặc bảo quản dùng dần)
• 50g hạt sen tươi
• 50g bạch quả, 50g củ năng (có hoặc không cũng được)
• 3 – 4 lát gừng tươi
• Đường phèn, lá dứa, nước sạch

Cách thực hiện:

• Ngâm yến huyết trong nước 1 – 2 tiếng cho tổ yến mềm ra, nhặt sạch lông, rửa qua nước để bỏ tạp chất. Hạt sen tươi bỏ tâm sen, hấp chín; bạch quả bóc vỏ, rửa sạch, luộc chín; lá dứa cắt khúc nhỏ, củ năng bỏ vỏ, rửa sạch, thái hạt lựu, chần qua nước sôi.
• Đổ một ít nước vào chén, cho thêm đường phèn đem đun sôi, sau đó cho lá dứa vào để nước dùng có mùi thơm hấp dẫn hơn, tiếp đó thêm các nguyên liệu đã chuẩn bị đun 10 – 15 phút cho thấm nước đường.
• Cho yến vào thố có nắp đậy đổ ngập nước, nước nên vừa ngập phần yến rồi thêm vài lát gừng để loại bỏ mùi tanh. Sau khi chưng yến 20 – 30 phút thấy sợi yến nở mềm thì tắt bếp, cho yến và chè vào bát, trộn đều, thưởng thức.

Chè tổ yến, hạt sen, táo đỏ

Nguyên liệu:

• Yến huyết 5g, đường phèn 5 thìa
• Hạt sen 100g, kỷ tử 10g, táo đỏ khô 50g

Cách thực hiện: 

• Ngâm tổ yến với nước cho nở đều khoảng 1 – 2 tiếng, hạt sen khô ngâm với nước nóng trong khoảng 1 tiếng
• Đem hạt sen đi hầm cho chín mềm, sau đó thêm táo đỏ vào, đun 10 phút rồi cho kỷ tử, tổ yến, đường phèn vào chưng cùng
• Đun ở lửa nhỏ cho đến khi tổ yến chín mềm thì tắt bếp, ăn khi còn nóng.

Yến chưng đông trùng hạ thảo

Nguyên liệu:

• 20g tổ yến tươi, 1 – 2 con đông trùng hạ thảo
• 1 – 2 thìa cà phê đường phèn

Cách thực hiện:

• Ngâm tổ yến với nước, khoảng 1 – 2 tiếng cho yến mềm, nở ra, vớt và để ráo nước
• Đông trùng hạ thảo rửa sạch; cho đường phèn vào 200ml nước đun trên bếp cho tan, thả đông trùng hạ thảo vào đun cho chín
• Yến đổ ngập nước, cho vào thố chưng cách thủy, khi yến chín thì vặn nhỏ lửa, đổ nước đường và đông trùng hạ thảo vào, khuấy đều rồi đun thêm 5 phút, tắt bếp, còn hơi ấm thì thưởng thức.

Những lưu ý không nên bỏ qua khi dùng yến huyết

Yến huyết là thực phẩm vàng, được đánh giá cao về hiệu quả đối với sức khỏe. Tuy nhiên, khi sử dụng sản phẩm này, để nhận được hiệu quả tốt nhất, cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Yến huyết không phải nguồn dinh dưỡng chính, không thể thay thế các nhóm thực phẩm chính mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Do đó, chỉ nên dùng yến vào các thời điểm như trước khi đi ngủ hoặc trước bữa ăn sáng 45 phút – 1 tiếng hay giữa các bữa ăn chính.
• Yến sào cần được sử dụng với liều lượng thích hợp, dùng trong thời gian dài, không phải sử dụng yến càng nhiều sẽ càng tốt. Liều lượng dùng yến cho người trưởng thành là từ 3 – 5g/lần, sử dụng 2 – 3 lần/tuần. Với trẻ em, tùy vào độ tuổi mà liều dùng ở mỗi trẻ là không giống nhau.
• Tuyệt đối không sử dụng yến đỏ cho trẻ dưới 7 tháng tuổi, tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng cho phụ nữ mang thai dưới 3 tháng. Hạn chế dùng cho các đối tượng như người bị huyết áp cao, bị đầy bụng khó tiêu, viêm da, cảm sốt…
• Yến cần được chế biến đúng cách, không chưng quá lâu, không hâm bằng lò vi sóng để tránh làm mất các dưỡng chất có trong thực phẩm này.

Yến huyết và hồng yến rất dễ bị nhầm lẫn với nhau, tuy nhiên, hồng yến màu vàng như lòng đỏ trứng hoặc nâu, huyết yến mà từ đỏ hồng đến đỏ thẫm. Vì có giá trị cao nên loại yến này rất dễ bị làm giả, do đó, bạn nên chọn mua ở những địa chỉ uy tín, đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng. Có thể tham khảo Yến sào VietFarm để tránh mua phải yến giả, yến kém chất lượng.

Có thể bạn quan tâm:

• Ăn yến vào lúc nào là tốt nhất để cơ thể hấp thu dinh dưỡng triệt để 
• Sự Thật Về Hồng Yến và Huyết Yến Có Thể Bạn Chưa Biết