Tổ Yến Thô: Đặc điểm, Phân loại, Cách chế biến và Giá bán

Tổ yến thô là một trong những loại yến được bán phổ biến trên thị trường, được nhiều người biết đến và lựa chọn do có giá thành phải chăng hợp lý. Tổ yến thô giàu dưỡng chất, là loại nguyên chất nhất được thu hoạch trực tiếp từ nhà nuôi yến hoặc các vách đá, khe núi , hang sâu trên đảo. Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về loại yến này thì đừng bỏ qua những thông tin quan trọng trong bài viết dưới đây.

Tổ yến thô là gì?

Yến sào thực chất là tổ chim yến, được tạo ra từ nước bọt dưới lưỡi của loài chim này. Thời gian để hoàn thành một tổ yến phải mất từ 30 – 35 ngày, sau khoảng 8 – 11 ngày khi tổ hoàn thành thì chim yến mẹ mới đẻ quả trứng đầu tiên. Tổ yến thô là loại yến được thu hoạch trực tiếp từ các nhà nuôi yến hoặc từ thiên nhiên.

Đây là loại yến nguyên chất, chưa trải qua bất kỳ giai đoạn chế biến nào cả nên vẫn còn nguyên tạp chất, phân chim và dính nhiều sợi lông trên tổ. Để sử dụng, sau khi mua tổ yến thô, người dùng phải mất nhiều thời gian để làm sạch rồi mới có thể dùng được. Do đó, loại tổ yến này thường có giá thành rẻ, hợp túi tiền của nhiều người, nhất là những đối tượng cần sử dụng yến sào dài lâu để bồi bổ sức khỏe.

Tổ yến thô là loại nguyên chất 100%, tuy nhiên, tùy vào độ sạch và trọng lượng của tổ mà yến sẽ được chia thành 2 loại gồm tổ yến thô loại 1 và loại 2. Trong đó, các tổ to, dày, ít lông, có vị tanh nồng nguyên bản của yến sẽ được xếp vào loại 1. Các tổ yến nhỏ, mỏng hoặc tổ có nhiều lông sẽ được xếp vào loại 2. Dĩ nhiên, loại 1 là loại tốt, có giá bán cao hơn so với tổ yến thô loại 2.

Đặc điểm của tổ yến thô

Dựa vào cách sơ chế và độ sạch của tổ, yến sào được chia thành 3 loại gồm tổ yến thô, tổ yến sơ chế đã được rút lông làm sạch và tổ yến tinh chế. Trong đó, tổ yến thô là loại tổ yến còn nguyên, mới được thu hoạch mà chưa trải qua bất kỳ công đoạn làm sạch nào. Để hiểu thêm về loại tổ yến này, chúng ta cùng đến với các đặc điểm về cấu tạo cũng như thành phần dinh dưỡng của tổ yến thô:

Đặc điểm về cấu tạo của tổ yến thô

Về cơ bản, mỗi tổ yến thô sẽ bao gồm có 3 thành phần chính là chân yến, sợi yến và lớp xơ mướp. Đặc điểm của từng bộ phận như sau:

• Phần chân yến: Chân yến là bộ phận quan trọng, có vai trò nâng đỡ cấu trúc của tổ, được ví như nền móng của ngôi nhà. Để làm nên chân yến, chim yến đã phải mất rất nhiều thời gian và công phu, trước tiên sẽ làm cho hai chân vững chãi, bám chắc chắn vào vách. So với các phần khác, chân yến được đánh giá cao bởi độ dai và độ thơm ngon, có phần già hơn tổ nên phải mất nhiều thời gian để chế biến.
• Phần sợi yến: Ở phần này, chim yến sẽ nhả nước bọt để kéo thành hình sợi, các sợi kéo từ chân này sang chân kia theo hình bán nguyệt. Được biết, mỗi ngày, sợi yến sẽ giúp tổ cao thêm 1mm, phải mất 1 tháng liên tục đan như thế thì tổ yến mới hoàn thành. Khi chế biến, sợi yến dễ nở, mềm có độ dai nhưng vẫn duy trì trạng thái sợi chứ không hề bị hòa tan.
• Phần xơ mướp yến sào: Khi làm tổ xong, chim yến sẽ nhả nước bọt trong lòng tổ tạo thành các sợi yến đan chéo nhau giống với ruột của trái mướp già nên còn được gọi là lớp xơ mướp. Khi lớp này hình thành, người thu hoạch tổ yến sẽ có thể nhận biết để tránh lấy tổ nhằm không làm yến sắp đẻ trứng mất tổ. Lớp xơ này còn có tác dụng cung cấp enzyme tiêu hóa cho chim con, giúp chim con không bị đói khi mẹ đi tìm thức ăn.

Đặc điểm về thành phần dinh của tổ yến thô

Được biết, so với các loại tổ yến khác, tổ yến thô chưa trải qua sơ chế có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn. Trung bình, trong 100g tổ yến thô sẽ có hàm lượng dinh dưỡng như sau:

• Chứa khoảng 50 – 60% protein: Đây là nguồn dinh dưỡng chính có trong tổ yến, cần thiết cho hoạt động và sự phát triển của cơ thể.
• Khoảng 8.6% Acid Syalic và Tyrosine: Có tác dụng bổ máu, tăng cường sản xuất hồng cầu, có thể hỗ trợ phục hồi sức khỏe cho người mới ốm dậy, người sức khỏe suy nhược.
• Khoảng 5.27% prolin: Có tác dụng hỗ trợ hồi phục các tế bào, mô tế bào, cơ, da, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, duy trì huyết áp.
• 4.69% Aspartic: Có tác dụng bảo vệ thần kinh, tạo ra năng lượng nhằm duy trì năng lượng cần thiết cho hoạt động của tế bào. Đồng thời làm giảm mệt mỏi, căng thẳng, hỗ trợ loại bỏ các chất độc hại cho tế bào thần kinh.
• 4.5% Phenylalanine và Cysteine: Có tác dụng tăng cường khả năng hấp thu vitamin, dưỡng chất, bảo vệ và giúp xương phát triển tốt, ngừa nguy cơ còi xương, loãng xương. Ngoài ra, còn có tác dụng cải thiện trí nhớ, tăng độ dẫn truyền xung thần kinh.
• Glucosamine: Cần thiết cho sự phát triển của xương khớp, giúp hồi phục mô sụn, hỗ trợ điều trị các bệnh lý về xương khớp và ngăn ngừa thoái hóa khớp.

Xem thêm: 13 tác dụng của yến sào đổi với sức khỏe không nên bỏ qua

Phân loại tổ yến thô

Như đã đề cập, tổ yến thô được thu hái trực tiếp, không hề trải qua bất kỳ công đoạn sơ chế, làm sạch nào cả. Thế nhưng, tổ yến thô cũng được chia thành nhiều loại, phụ thuộc vào nguồn gốc, hình dáng, màu sắc và độ sạch của tổ. Cụ thể như sau:

Phân loại theo nguồn gốc

Tùy vào nguồn gốc mà giá bán của tổ yến thô cũng khác nhau. Theo nguồn gốc xuất xứ thì tổ yến được chia thành 2 loại là yến sào tự nhiên và yến nhà:

• Yến sào thiên nhiên: Còn được gọi là yến đảo, được khai thác trực tiếp từ môi trường tự nhiên như các hang động, vách đá trên đảo ngoài khơi. Việc khai thác yến sào ngoài đảo có mức độ nguy hiểm cao, sản lượng ít nên giá bán của yến sào tự nhiên cũng hết sức đắt đỏ.
• Yến nhà: Là loại tổ yến được lấy từ các nhà nuôi yến, mô phỏng các điều kiện như độ ẩm, khí hậu, vách tường để tạo thành môi trường tương tự với hang động. Điều này nhằm giúp tăng sản lượng, kiểm soát bệnh dịch, duy trì ổn định số lượng đàn yến, đáp ứng tốt về chất lượng và hàm lượng dinh dưỡng của tổ yến.

Phân loại theo màu sắc tổ

Dựa theo màu sắc, tổ yến cũng được phân thành nhiều loại khác nhau, mỗi loại có giá bán riêng biệt bao gồm bạch yến, hồng yến và yến huyết. Trong đó, hồng yến và yến huyết chỉ chiếm 10% tổng sản lượng, yến huyết có giá thành đắt đỏ nhất rồi mới đến hồng yến và bạch yến. Cụ thể:

• Bạch yến: Còn gọi là yến trắng, chiếm hơn 90% tổng sản lượng tổ yến thu được, đây là loại được dùng phổ biến, thông dụng nhất trên thị trường. Do đó, giá bán của yến trắng cũng rẻ hơn so với 2 loại còn lại.
• Hồng yến: Đây là loại yến chỉ có thể khai thác ở những vách đá cheo leo trên các đảo xa. Hồng yến cũng được tạo từ dãi chim yến nhưng lại có màu vàng hoặc hơi cam như lòng đỏ trứng gà.
• Yến huyết: Đây là loại tổ yến có độ hiếm và giá bán cao nhất, tỷ lệ thu được là cực kỳ nhỏ. Tổ yến thô loại này thường có màu từ đỏ hồng đến đỏ thẫm như máu, do sự tương tác của tổ yến với các khoáng chất trên vách đá tạo thành.

Phân loại theo độ sạch và trọng lượng

Đây là phân loại tổ yến phổ biến nhất trên thị trường hiện nay, phụ thuộc vào trọng lượng và độ sạch của tổ yến. Thường là:

• Tổ yến thô loại 1: Tổ yến to dày, ít lông, chất lượng tổ tốt
• Tổ yến thô loại 2: Tổ yến có phần nhỏ và mỏng hơn, trên tổ có nhiều lông, tạp chất.

Ngoài ra, theo độ sạch của tổ yến thì còn chia thành các loại như:

• Tổ yến thô nguyên tổ: Là loại chưa được sơ chế, làm sạch, bên trên còn rất nhiều lông, cấu trúc của tổ, nhất là phần chân yến (bộ phận có giá trị dinh dưỡng cao nhất trong tổ yến) vẫn còn được giữ nguyên vẹn.
• Yến sào nguyên tổ rút lông: Loại tổ yến này đã được sơ chế bởi đôi tay khéo léo tỉ mỉ của những người thợ lành nghề. Chỉ rút lông, làm sạch mà không thực hiện sấy nóng, sấy khô nhằm giữ được 100% chất dinh dưỡng trong tổ yến.

Phân loại theo hình dáng

Đây là cách phân loại tổ yến không thường gặp, dựa vào hình dạng mà tổ yến được chia thành 2 loại:

• Tổ yến thô hình tròn bán nguyệt: Loại này thường được sử dụng làm yến thô thượng hạng do ít lông, nhiều sợi, khi chưng lên sợi yến dai giòn, chứa nhiều dưỡng chất.
• Tổ yến thô vuông: Còn được gọi là tổ yến góc, hình thành tại cạnh giao nhau của hai thanh làm tổ. Do có hình dáng này nên sợi yến thường ngắn, có nhiều sợi xơ mướp và nhiều tạp chất hơn thông thường.

Đánh giá ưu nhược điểm của tổ yến thô

Đối với những người thường xuyên sử dụng yến sào, cần dùng yến để bồi bổ, nâng cao sức khỏe, đặc biệt là các đối tượng như trẻ em, phụ nữ mang thai, người già, người sức khỏe kém thì tổ yến thô là lựa chọn đặc biệt phù hợp. Nếu bạn đang băn khoăn không biết có nên sử dụng tổ yến thô hay không thì có thể tham khảo một số đánh giá về ưu nhược điểm của sản phẩm này dưới đây:

Ưu điểm của tổ yến thô

Không phải ngẫu nhiên mà tổ yến thô lại được nhiều người biết đến, ưa chuộng và đánh giá cao như hiện nay. Các ưu điểm của loại tổ yến này có thể kể đến như:

• Khó làm giả: Tổ yến thô là loại chưa trải qua khâu xử lý và làm sạch, là loại 100% nguyên chất, còn nguyên vẹn chân yến, lông chim và tạp chất trên tổ. Do đó, tổ yến thô cực kỳ khó làm giả, mặc dù loại này vẫn bị làm giả nhưng cũng dễ dàng nhận biết hơn so với tổ yến tinh chế.
• Vẹn nguyên hương vị và giá trị dinh dưỡng: Một trong những ưu điểm không thể bỏ qua của tổ yến thô chính là hương vị của yến được giữ nguyên. Do tổ yến chưa trải qua quá trình sơ chế, chế biến, người mua sẽ tự loại bỏ tạp chất nên sợi yến vẫn giữ được hương vị tự nguyên. So với tổ yến tinh chế thì sợi dai, giòn, có mùi đặc trưng của yến đậm hơn. Ngoài ra, giá trị dinh dưỡng của tổ yến thô cũng được giữ trọn vẹn do chưa ngâm nở, sấy khô để làm sạch.
• Giá thành rẻ: Mặc dù hương vị tốt, giá trị dinh dưỡng cao nhưng tổ yến thô lại có giá thành rẻ hơn yến tinh chế rất nhiều, lý do là người mua phải mất nhiều thời gian cho việc làm sạch tạp chất, rút lông trên tổ.

Ngoài ra, tổ yến thô còn có ưu điểm chính là sau khi ngâm, độ nở của sợi yến nằm ở mức khoảng từ 4 – 5 lần so với hình dáng ban đầu. Trong khi đó, độ nở của yến tinh chế chỉ khoảng 2 – 3 lần do đã được ngâm nở từ trước.

Nhược điểm của tổ yến thô

Bên cạnh những ưu điểm đáng kể trên, tổ yến thô cũng còn tồn tại khá nhiều nhược điểm. Đây là lý do khiến nhiều người e ngại, thay vì chọn tổ yến thô thì chấp nhận bỏ số tiền cao hơn để mua tổ yến đã sơ chế, tinh chế. Các nhược điểm này có thể kể đến như:

• Mất nhiều thời gian cho việc rút lông, làm sạch tạp chất, việc làm sạch tương đối phức tạp, không thích hợp cho người bận rộn.
• Nếu không phải là một người thường xuyên làm sạch yến, chưa có kinh nghiệm, không tìm hiểu trước khi thực hiện rất dễ gặp phải tình trạng không làm sạch được lông, tạp chất trong tổ.
• Đặc biệt, trong quá trình làm sạch tổ yến thô, nếu không biết cách thực hiện sẽ làm hao hụt hết các dưỡng chất có trong tổ yến.

Xem thêm: Nên mua yến thô hay yến tinh chế ? Lựa chọn nào tốt hơn?

Hướng dẫn các bước làm sạch tổ yến thô

Khi mua tổ yến thô, khách hàng sẽ được các địa chỉ bán yến hướng dẫn chi tiết cách làm sạch tổ yến. Mỗi người sẽ có những bí quyết riêng, cách làm sạch tổ yến nhanh mà vẫn giữ nguyên được các dưỡng chất có trong tổ yến. Sau đây là hướng dẫn làm sạch tổ yến thô mà bạn có thể tham khảo:

1. Các dụng cụ cần thiết

Nếu mới sử dụng yến, chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc làm sạch tổ yến, bạn nên mua những tổ yến thô loại 1, ít lông và tạp chất để tránh tình trạng gặp nhiều khó khăn trong giai đoạn làm sạch tổ yến. Các dụng cụ cần có để làm yến thô bao gồm:

• 2 đĩa sứ trắng
• 2 tô sứ trắng đựng nước sạch
• 1 nhíp chuyên dụng
• 1 ray inox
• 1 thau nước sạch trắng
• 1 chén nước sạch
• 1 hũ thủy tinh…

2. Quy trình làm sạch tổ yến thô

Sau khi chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết, chúng ta tiến hành bắt tay vào việc làm sạch tổ yến thô. Sau đây là thứ tự lần lượt các bước cần thực hiện mà bạn có thể tham khảo:

• Bước 1: Làm mềm tổ yến bằng cách lấy 1 phần tai yến cần dùng, cho vào tô sứ trắng, ngâm trong khoảng từ 20 – 40 phút hoặc 1 – 2 tiếng tùy vào loại yến, độ dày mỏng của tổ.
• Bước 2: Tách riêng phần sợi yến và xơ mướp yến ra, rửa tai yến trong tô sứ nhằm loại bỏ phần nào tạp chất và lông.
• Bước 3: Dùng nhíp nhặt lông, tạp chất trong sợi yến, nhúng nhíp dính lông trong một chén nước khác để lông không dính vào nhíp.
• Bước 4: Rửa lại phần tai yến đã nhặt lông, vắt ráo rồi để ra một chiếc đĩa trắng.
• Bước 5: Dùng tay rẽ nhẹ phần xơ mướp của tổ yến nhằm đẩy lông và tạp chất ra ngoài, để yến lắng xuống đáy tô nước, đổ phần nước có lông nổi lên trên đi. Khi đổ nước nhớ dùng ray hứng để tránh đổ đi để tránh tình trạng vụn yến rớt ra ngoài, phần yến này cho vào một chiếc đĩa trắng khác.
• Bước 6: Tiếp tục dẻ nhẹ phần xơ mướp của tổ yến, thực hiện 2 – 3 lần đến khi còn ít lông con thì cho yến ra đĩa, nhặt lại lông và tạp chất lần cuối đến khi chắc chắn yến đã sạch, không còn tạp chất thì hoàn thành việc làm sạch tổ yến.

Yến sau khi đã làm sạch thì để ráo trên rây, nếu dùng ngay thì có thể đợi ráo, cho vào hũ thủy tinh rồi cất vào tủ lạnh để bảo quản, thời gian bảo quản tối đa 1 tuần. Nếu muốn bảo quản lâu hơn thì nên bật quạt cho yến thật khô và cất vào hộp kín, đặt nơi khô ráo, thoáng mát, yến không được làm khô sẽ dễ bị ẩm mốc, không thể sử dụng được.

Xem thêm: Cách Nhặt Lông Yến Thô Nhanh Và Sạch Không Làm Mất Dưỡng Chất

Tổ yến thô giá bao nhiêu? Mua ở đâu?

Hiện nay, tổ yến thô được bán rộng rãi trên thị trường, với mức giá và chất lượng đa dạng. Mỗi địa chỉ khác nhau thì giá bán của tổ yến cũng khác nhau. Sau đây là mức giá tổ yến thô phổ biến trên thị trường mà bạn có thể tham khảo:

• Tổ yến thô nguyên tổ rút lông, còn chân (10 – 12) tổ: Giá bán của loại này cũng tương đối đa dạng, thường từ 5.000.000 – 6.500.000 VNĐ/100g với yến thô trắng.
• Tổ yến nguyên tổ, chưa làm sạch loại 2: Giá bán thường từ 3.000.000 – 5.000.000 VNĐ/100g
• Tổ yến tinh chế (dưới 11 tổ): Giá bán thường từ 4.000.000 – 6.500.000 VNĐ/100g.

Trong các loại tổ yến, tổ yến tinh chế là loại dễ bị làm giả nhất. Tổ yến thô là loại rất khó để làm giả, việc dệt tổ yến bằng sợi giả rất dễ bị phát hiện. Tuy nhiên, tình trạng làm giả tổ yến thô là có chứ không phải không. Tổ yến thô dễ bị rút ruột, độn tẩm các phụ liệu nhằm ăn gian về trọng lượng.

Các thủ thuật thường gặp là phun sương làm ẩm, phết đường, đắp các nguyên liệu như nấm tuyết, rau câu, mủ trôm… Với yến huyết, người ta có thể dùng phân chim để khiến tổ yến có màu đỏ thẫm nhằm đánh lừa người dùng.

Do đó, khi mua tổ yến, bạn nên chọn mua ở những địa chỉ uy tín, đáng tin cậy để tránh tình trạng “tiền mất tật mang”. Nếu đang băn khoăn không biết nên mua tổ yến thô ở đâu thì có thể tham khảo Trung tâm yến sào Vietfarm. Đây là thương hiệu yến được giám sát, đảm bảo chất lượng bởi các chuyên gia, bác sĩ của Viện nghiên cứu & phát triển Y dược Cổ truyền Dân tộc. Yến được khai thác chính gốc từ Nha Trang – Khánh Hòa, có đầy đủ giấy tờ kiểm định về chất lượng.

Một số lưu ý khi sử dụng tổ yến thô

Khi mua và sử dụng tổ yến thô, bên cạnh việc nắm được các đặc điểm của loại yến này, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Khi mua nên kiểm tra xem tình trạng của tổ yến là khô một phần hay khô hoàn toàn. Nếu tổ yến ẩm, chứa nước thì sẽ phải bảo quản cẩn thận, nếu không sau một thời gian chúng sẽ bị mốc, chuyển màu, không dùng được nữa.
• Trước khi mua, nên tham khảo cách phân biệt được yến sào thật và giả bằng mắt thường để tránh mua phải các tổ yến bị làm giả, trộn phụ liệu nhằm ăn gian về cân nặng của sản phẩm.
• Trong quá trình làm sạch tổ yến, tuyệt đối không dùng nước nóng để ngâm cho nhanh nở vì sẽ làm mất đi một số dưỡng chất quan trọng, quý giá có trong yến.
• Không cần ngâm yến quá lâu khi làm sạch, chỉ cần đợi cho yến tơi ra, khoảng 20 – 40 phút là được. Ngâm và bảo quản yến quá lâu khiến cho tổ yến dễ mất đi các dưỡng chất cần thiết.

Nhìn chung, tổ yến thô là tổ yến nguyên bản, được lấy trực tiếp từ nhà nuôi yến hoặc từ tự nhiên, chưa trải qua bất kỳ giai đoạn sơ chế, làm sạch nào cả. Tổ yến thô có giá thành rẻ, giá trị dinh dưỡng cao nhưng quy trình làm sạch phức tạp, tốn nhiều thời gian, công sức do đó, bạn cần cân nhắc trước khi quyết định chọn mua loại yến này.

Có thể bạn quan tâm:

• Yến Thô Có Làm Giả Được Không? Cách Nhận Biết Cho Bạn
• Yến thô để được bao lâu? Cách bảo quản yến được lâu